2010 yılı verilerine göre dünyadaki 1,6 milyar Müslüman için yılın en kutsal ayıdır. Allah’ın, 622 yılında Kur’ân’ı Kerim’i Hz. Muhammed(SAV)’e bildirdiği zamana işaret eder. Ramazan ay döngüsüne dayanmaktadır. Hicri takvimin, dokuzuncu ayında ay hilal şeklini aldığında ramazan başlar, yeni ay (ay kaybolduğunda) sona erer. Ramazan her yıl bir önceki yıla göre yaklaşık on bir gün önce başlar. Değişen takvimi nedeniyle, Ramazan bazen kışın günler kısayken, bazen de yazın günlerin uzun olduğu zamana denk gelir. Döngü aşağıdaki grafikte görülebilir:
Yıllara Göre Ramazan Ayı Döngüsü
Ayın Hilal halini almasına bağlı olarak, bu sene 15 Mayıs Salı akşamı başlıyor, yani 16 Mayıs Çarşamba günü ilk oruç tutulmuş olacak. Ramazan ayı, 14 Haziran Perşembe günü sona erecektir.
Müslümanlar neden oruç tutuyor?
Bu ay boyunca, Müslümanlar gündüz saatlerinde yemek yemiyor ya da içmiyorlar. Bunun nedeni oruç tutmanın İslam’ın beş şartından biri olmasıdır. Diğer şartlar ise; Kelime-i Şehadet getirmek, Namaz kılmak, Zekat vermek, Hacca gitmektir. Müslümanlar için Ramazan ayında oruç tutmak zorunludur ve Kuran’da şöyle demektedir:
“Ey imân edenler, oruç sizden öncekilere yazılı bir kanun haline getirilerek farz kılındığı gibi, size de yazılı bir kanun haline getirilerek farz kılındı.” – Bakara: 183
Oruç, kelimenin tam anlamıyla “kaçınmak” anlamına gelir – ve sadece yiyecek, içecek ve cinsel ilişkiden kaçınmakla kalmaz, aynı zamanda sigara içilmesi, gıybet(başkalarının arkasından konuşmak) ya da kötü bir dil kullanmak gibi eylemler de vardır.
Oruç, Müslümanların günlük yaşamlarından geri çekilmeleri anlamına gelmez; bunun yerine, işlerinde ve olağan faaliyetlerinde normal olarak devam etmeleri gerekmektedir. Aslında bu, sabır ve dayanıklılık sorunlarının ortaya çıktığı yerdir. Müslümanlar oruç tutmanın sadece fiziksel bir ibadet olmadığını, ruhsal olarak da yenilenme, arınmak için bir zaman olduğuna inanırlar.
Oruç boyunca, Müslümanlar arzularının sınırlandırıldığına ve kendilerinden daha yoksul olanların nasıl hissettiklerini anlayabilmektedirler. Kişinin sabrını, Allah’a yakınlığını ve başkalarına karşı cömertliğin arttığı aydır.
Ramazan ayı aynı zamanda bir toplanma zamanıdır; Müslümanların, komşularını ve arkadaşlarını iftar için davet etmeleri, Teravih namazlarını cemaate ile birlikte kılınması gibi çok özel bir şeydir. Aynı zamanda Müslümanların, Kur’ân’ı Kerim’i daha çok okuma ve anlamaya çalıştığı bir zamandır.
Kimler oruç tutar?
İslami bilgilere göre sağlıklı Müslüman erkek ve kadınların ay boyunca oruç tutmaları farzdır.
Kimler oruçtan muafdır?
Çocuklar, hasta olanlar ya da akıl hastalıkları olan kişiler, yaşlılar(oruç tutamayacak kadar), gezginler ve adetli, doğum sonrası, hamile ya da emziren kadınlar oruç tutmazlar.
Ramazan ayında oruçtan muaf olanlar, daha sonra kaçırılan oruçları tutabilirler. Fakat eğer bir kişi hiç oruç tutamıyorsa(özellikle de sağlık nedenlerinden ötürü) her gün ihtiyaç sahibi bir insanı besleyerek telafi edebilir.
Ramazanda Kur’an’ı Kerim daha fazla okunmaya çalışılıyor.
Orucun sağlığımıza faydaları nelerdir?
Bilim adamları, oruç tutmanın çok sayıda sağlığımıza faydaları olabileceğini ve aşırı kilolu insanlara yardımcı olabileceğini bulmuşlardır. Özellikle iftar ve sahur arasında aşırı derecede bir şeyler yemek, hızlı bir şekilde karbonhidrat, yağ ve protein alınmasına sebep olmaktadır. Bu aslında kilo almaya yol açabilir. Oruç sırasında, vücut glukoz kullanır ve daha sonra kilo vermek için yağ yakmaya başlar. Böylece günlerce veya haftalarca uzun süre oruç tutan vücut, enerji için protein kullanmaya başlar. Vücudun oruca alışması ile birlikte bir şekilde, daha yüksek endorfin seviyeleri kanda görünür ve bir insanı daha uyanık hale getirebilir ve genel bir zihinsel esenlik hissi verebilir.
